Trang chủCống thoát nước đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết và quản lý dòng chảy nước trong hệ thống thoát nước. Hiểu rõ về các loại cống thoát nước là một phần không thể thiếu khi bạn xây dựng, sửa chữa hoặc bảo dưỡng hệ thống thoát nước của mình. Bài viết này Môi Trường Thành Công sẽ giới thiệu chi tiết về các loại cống thoát nước, từ cách chọn lựa đến bảo dưỡng, để bạn có được thông tin cần thiết và quyết định đúng đắn trong việc xây dựng và duy trì hệ thống thoát nước của mình.
Mục Lục
Khái niệm về cống thoát nước
Cống thoát nước (sewer) là một hệ thống để lưu thông các dòng nước và chứa chất thải sinh hoạt, công nghiệp. Vì vậy, mọi hộ gia đình có cống thoát nước cần chú ý duy trì sạch sẽ, loại bỏ rác thải và mùi hôi khó chịu. Điều này sẽ ngăn chặn vi khuẩn, chuột và các loại kí sinh bẩn có khả năng mang mầm bệnh nguy hiểm.
Lợi ích của cống thoát nước:
- Mang lại sự thuận tiện cho con người trong việc sử dụng nước. Các hoạt động gia đình như giặt, tắm rửa không cần phải sử dụng nguồn nước ô nhiễm như trước đây.
- Ngăn ngừa tình trạng ngập úng khi có lượng mưa lớn, tránh diễn ra thường xuyên.
- Tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chế biến và sản xuất của các công ty.
- Giúp quá trình thoát nước tại các kênh mương, ruộng đồng diễn ra một cách suôn sẻ.
Các loại cống thoát nước
Hiện tại, có 2 loại cống thoát nước chính là cống thoát nước mưa và cống thoát nước thải. Đối với thiết kế, có cống tròn và cống hộp.
- Cống tròn thường có thể tích nhỏ, thích hợp sử dụng tại các hộ gia đình hoặc công trình nhỏ với nhu cầu thoát nước không lớn.
- Cống hộp được thiết kế với thể tích lớn hơn, phù hợp cho các công trình lớn và khu dân cư cần xử lý lượng nước lớn.
Chi tiết các loại cống thoát nước như sau:
Cống thoát nước mưa:
- Được thiết kế để thu nước mưa và tuyết tan chảy.
- Thường được xây dựng tại lề đường, ngõ, hẻm hoặc các tầng hầm trong chung cư cao tầng. Nước mưa chảy qua hệ thống ngầm và kết thúc tại các con sông, hồ, biển gần đó.
- Cống thoát nước mưa thường chứa nước mưa chưa qua xử lý. Tuy nhiên, vì đây là nước mưa, không gây ảnh hưởng đáng kể đến môi trường nước. Trong hệ thống thoát nước mưa, sử dụng các thiết bị như nắp rãnh thoát nước hoặc nắp mương.
Cống thoát nước thải:
- Cống thoát nước thải chuyển nước thải từ các đường ống ngầm đến các nhà máy xử lý nước thải, không đưa trực tiếp ra biển, sông, hồ để tránh ô nhiễm nguồn nước.
- Nước thải sau khi xử lý an toàn sẽ được xả ra sông hồ hoặc sử dụng cho mục đích tưới tiêu trong nông nghiệp.
- Hệ thống thoát nước thải thường được đậy chắc chắn. Việc lựa chọn nắp đậy cống thải phụ thuộc vào mục đích sử dụng, thường là các nắp hố ga kín và chắc chắn.
Tiêu chuẩn thi công và nghiệm thu cống thoát nước
Hệ thống cống thoát nước để đạt chuẩn yêu cầu kỹ thuật cần tuân thủ các tiêu chuẩn về độ dốc, kích thước, mức độ chôn sau… Một sự sai lệch chỉ trong 1 trong 3 yếu tố trên có thể khiến hiệu quả thoát nước không đạt yêu cầu và tạo khả năng tắc nghẽn cho cống.
Yêu cầu độ dốc tối thiểu của cống thoát nước
Khi thi công và thiết kế hệ thống ống thoát nước, cần tạo độ dốc cho ống để đảm bảo hệ thống thoát nước chảy suôn, tăng hiệu quả dòng chảy. Tuy nhiên, đường ống sẽ có độ dốc tương ứng theo một mức độ nào đó.
Theo quy định trong các bản vẽ thi công, yêu cầu độ dốc thoát nước tối thiểu là 2% trên mỗi 5m ống. Độ dốc này cho phép dòng chảy với tốc độ bình thường, vẫn đủ độ suông để mang theo đất cát. Nếu dựa vào áp lực dòng chảy, nước cũng có thể làm sạch được đường ống.
Nếu ống có độ dốc vượt quá 4%, khả năng chất thải bị ngưng đọng là rất cao, vì dòng chảy sẽ nhanh hơn và chất lỏng sẽ trôi qua, trong khi chất rắn sẽ ở lại.
Đường kính cống thoát nước
Đường kính cống thoát nước phụ thuộc vào công trình và thiết bị sử dụng. Dưới đây là một số tham khảo:
- Hệ thống thoát nước từ bồn rửa chén, chậu rửa mặt, bồn tiểu yêu cầu đường ống có kích thước lớn hơn 49mm.
- Hệ thống ống thoát chất thải từ nhà tắm, bồn cầu nhà vệ sinh có kích thước lớn hơn 60mm, riêng ống thoát từ hầm cầu có kích thước lớn hơn 90mm.
- Trong trường hợp lắp đặt ống thoát nước cho nhà hàng, khách sạn, chung cư, yêu cầu ống có kích thước lớn hơn phi 140mm.
Độ sâu chôn cống thoát nước
Độ sâu chôn cống thoát nước phụ thuộc vào loại đường ống thoát nước chính. Ví dụ, nếu cống thành phố có độ sâu khoảng 2m, thì bạn cần đặt đường ống dưới mức 1m.
Trong trường hợp đặt ống thoát nước sấp sỉ gần bằng với hệ thống cống chính, khả năng nước tràn ngược vào nhà là điều không thể tránh khỏi. Kinh nghiệm cho thấy độ sâu tương ứng thường từ 30 – 50cm so với mặt nền.
Bản vẽ cống thoát nước
Khi bạn có ý tưởng thiết kế hệ thống cấp và thoát nước cho dân dụng, bản vẽ là một trong những yếu tố cần thiết. Với một bản vẽ tiêu chuẩn và đầy đủ các sơ đồ cấp và thoát nước, bạn sẽ dễ dàng hình dung được hệ thống nước trong nhà vệ sinh, nhà tắm và vị trí của các thiết bị như bồn cầu, bồn tiểu nam, bồn rửa mặt.
Bản vẽ cấp và thoát nước đặc biệt quan trọng cho khu vực nhà tắm, nhà vệ sinh. Sau khi có bản vẽ sẵn, kiến trúc sư có thể triển khai thi công lắp đặt đường ống cấp và thoát nước. Cần chú ý đặt hộp gen sao cho hiệu quả nhất và tiết kiệm không gian tối đa cho ngôi nhà. Ngoài ra, vị trí lắp đặt bồn cầu, bồn tiểu nam, bồn rửa mặt cũng cần được bố trí một cách khoa học để đảm bảo không gian trống cho các hoạt động sinh hoạt.
Cách lắp đặt cống thoát nước
Để bắt đầu quá trình lắp đặt cống thoát nước, trước tiên cần chuẩn bị đầy đủ nguyên vật liệu, máy móc và nhân công.
- Chuẩn bị máy xúc: Để đào và xúc đất để tạo ra các đường cống và hệ thống thoát nước. Máy xúc cần có khả năng nâng và hạ cống với trọng lượng lớn.
- Tập kết nguyên vật liệu: Sắp xếp đầy đủ lượng bê tông, xi măng, cát và đá trong khu vực thi công để chuẩn bị cho việc lắp đặt. Cần có đủ nhân lực, trang bị bảo hộ lao động và dụng cụ xây dựng như máy đầm bê tông, máy thủy bình,…
- Đào hố móng: Các thợ sẽ xuống trực tiếp để đo kích thước cống cụ thể và chuẩn bị cống phù hợp. Sử dụng dụng cụ đào và xúc đất để làm sạch hố, đảm bảo khô ráo và tạo các rãnh nước để thoát nước mà không bị thấm.
- Kiểm tra khu vực xung quanh: Kiểm tra có rò rỉ hay không và hạn chế tình trạng hóa bùn dưới đáy hố. Cần chú ý lấy số liệu chính xác và áp dụng phương pháp thi công phù hợp tùy theo địa hình.
- Thi công đệm móng cống: Sau khi đào hố, tiến hành thi công phần đệm bằng cách rải đá dăm. Sử dụng cát vàng sạch và đầm chặt lớp đắp để bảo vệ và tăng độ chắc chắn. Chú ý đo vị trí miệng bát của đáy cống để thuận tiện lắp đặt ống cống.
- Kiểm tra kỹ thuật và độ chắc chắn: Kiểm tra tính kỹ thuật và độ chắc chắn của phần đệm bằng máy thủy bình và đảm bảo vị trí chính xác.
- Hạ cống: Sử dụng xe móc cẩu có trọng tải tầm 3-5 tấn để hạ cống xuống. Sử dụng dây cáp lụa chắc chắn để buộc chặt ống cống và dễ dàng nâng hạ cống. Xác định vị trí đặt cống chính xác và điều khiển xe cẩu từ trên xuống.
- Lắp cống: Lắp các cống tròn sẵn lại với nhau và hàn mối nối chắc chắn. Sử dụng nhựa đường với nhiệt độ cao để nối các mảnh cống. Kiểm tra và điều chỉnh vị trí lắp cống bằng máy kinh vĩ và hoàn thiện các đầu mối bằng xi măng và cát vàng.
- Đắp đất hoàn thiện: Cuối cùng, cây lắp nắp cống một cách vừa vặn để tránh bị bung bật dưới tác động từ bên ngoài. Tiến hành nghiệm thu lắp đặt cống thoát nước. Đội thợ cần chú ý đảm bảo độ chắc chắn và chất lượng công trình bằng cách kiểm tra kỹ thuật.
Lưu ý khi lắp đặt cống thoát nước
Sau khi đã hiểu về các loại hệ thống cống thoát nước, khi lắp đặt cần phải nhận biết chính xác loại cống thoát nước đó là loại nào.
Nếu bạn xây dựng hệ thống thoát nước mưa mà trong đó có chứa các chất lỏng độc hại, có khả năng gây hại cho môi trường, thì sẽ gặp phải các vấn đề khó khăn.
Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:
- Tránh việc xả rác vào cống thoát nước mưa. Nắp cống nếu bị chắn bởi cỏ, lá, rác thì khả năng ngập lụt rất cao.
- Không được phép đổ bất kỳ chất thải nào khác ngoài nước vào hệ thống cống thoát nước mưa.
- Bảo dưỡng hệ thống thoát nước mưa và cống rãnh là điều không thể thiếu. Điều này không chỉ giúp duy trì sự sạch đẹp của thành phố mà còn giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Đồng thời, nó cũng đảm bảo sức khỏe của chúng ta không bị ảnh hưởng.
Trên hành trình quản lý cống thoát nước, việc hiểu và nắm vững về các loại cống thoát nước là điều vô cùng quan trọng. Đây là nền tảng kiến thức để chúng ta xây dựng, bảo trì và nâng cấp hệ thống cống thoát nước một cách chính xác và hiệu quả. Với những kiến thức này, chúng ta có thể đảm bảo sự thoải mái và an toàn trong việc xử lý và quản lý cống thoát nước, góp phần vào sự phát triển và bền vững của môi trường sống.
Ngoài ra, Môi Trường Thành Công cũng đã viết một số bài hướng dẫn khác liên quan đến các chủ đề như:mẹo thông bồn cầu bằng băng dính, cách dùng dụng cụ thông tắc bồn cầu, cách khử mùi hôi cống thoát nước. Hy vọng rằng bài viết này, cùng với những bài viết liên quan từ Môi Trường Thành Công, sẽ mang lại cho bạn những thông tin hữu ích và giúp bạn giải quyết những vấn đề liên quan đến môi trường sống một cách dễ dàng và an toàn.
