Kích thước mương thoát nước là một yếu tố vô cùng quan trọng trong việc xây dựng hệ thống thoát nước hiệu quả cho mọi công trình. Đúng kích thước không chỉ đảm bảo sự thông thoáng, mà còn giúp ngăn chặn ngập lụt và đảm bảo an toàn cho môi trường xung quanh. Tuy nhiên, nhiều người vẫn gặp khó khăn trong việc lựa chọn kích thước phù hợp cho mương thoát nước của họ. Trong bài viết này, Môi Trường Thành Công sẽ cung cấp cho bạn hướng dẫn chi tiết về kích thước mương thoát nước, từ công thức tính toán đến những yếu tố quan trọng cần xem xét. Bạn sẽ hiểu rõ về cách xác định lưu lượng nước thoát, cân nhắc kỹ thuật trong lựa chọn kích thước, và các bước thiết kế mương thoát nước một cách hiệu quả. Hãy cùng chúng tôi khám phá và tìm hiểu về kích thước mương thoát nước để đảm bảo công trình của bạn hoạt động tốt và an toàn.
Mục Lục
Rãnh thoát nước và vai trò trong đời sống
Rãnh thoát nước hoặc mương thoát nước là công trình thiết yếu nhất cần phải có tại các khu vực dân cư và giao thông đô thị. Nó đóng vai trò quan trọng trong đời sống hàng ngày của con người và xã hội. Nếu thiếu hệ thống này, tình trạng ngập úng và lũ lụt sẽ thường xuyên xảy ra, gây thiệt hại nhiều về kinh tế và các hoạt động khác của con người.
Vậy thiết kế rãnh thoát nước như thế nào là phù hợp? Chúng ta cùng tham khảo một yếu tố kỹ thuật cơ bản khi xây dựng rãnh thoát nước.
Độ dốc rãnh thoát nước là gì?
Độ dốc rãnh thoát nước là yếu tố rất quan trọng để tối ưu hiệu quả thoát nước và giải quyết hoàn toàn tình trạng ngập úng mỗi khi có mưa lớn hay triều cường.
Khi thiết kế và xây dựng hệ thống thoát nước, chúng ta cần tuân thủ những quy định và tiêu chuẩn do Bộ Xây dựng đề ra. Ví dụ như: các rãnh thoát nước thải, thoát nước mưa đô thị cần có độ dốc tối thiểu là bao nhiêu, hoặc rãnh thoát nước cần có lỗ thoát là bao nhiêu… Để hiểu rõ hơn, chúng ta sẽ cùng chia sẻ với độc giả về độ dốc rãnh thoát theo tiêu chuẩn.
Tiêu chí thiết kế mương thoát nước
Tiêu chí thiết kế rãnh thoát nước không chỉ riêng về độ dốc, mà còn các tiêu chuẩn khác về thoát nước, thiết kế mạng lưới thoát nước bên trong, bên ngoài hoặc song chắn rác. Các tiêu chuẩn này được thống nhất dựa trên Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 7957:2008 và Tiêu chuẩn TCXDVN về thoát nước và thiết kế hệ thống thoát nước của Bộ Xây dựng.
Độ dốc tối thiểu của rãnh thoát nước đô thị được quy định như sau theo Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 7957:2008:
- Mương thoát nước trên đường mặt lát Atphan: độ dốc tối thiểu là 0.003.
- Mương thoát nước trên đường mặt lát đá dầm hoặc đá tảng: độ dốc tối thiểu là 0.004.
- Mương thoát nước trên đường mặt được rải cỏ, sỏi: độ dốc tối thiểu là 0.005.
Độ dốc rãnh thoát nước cũng biến thiên theo vật liệu bề mặt và loại tấm đan rãnh. Cấu trúc vật liệu mặt đường là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến hệ số dòng chảy trong rãnh (hệ số dòng chảy là tỷ lệ độ dày của dòng nước chảy ở một thời gian bất kỳ đối với lượng mưa rơi tương ứng trong một khoảng thời gian). Loại vật liệu lát đường và tấm đan thoát nước sẽ ảnh hưởng đến độ dày của dòng chảy và hệ số dòng chảy là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến lưu lượng nước mưa thoát qua rãnh thoát nước.
Thông số về kích thước mương thoát nước
Kích thước danh nghĩa các loại mương thoát nước (Milimet)
Loại mương | Ký hiệu | Chiều rộng lòng mương B (2) | Chiều dài hiệu dụng, L | Chiều cao lòng mương, h | Chiều dày thành, t | Chiều dày đáy, d | Chiều rộng đáy, b |
Mương tưới tiêu (3) | U đáy phẳng | UB400 | 400 | 1000 ÷ 2000 | 300 ÷ 600 | 40 | 70 |
UB500 | 500 | – | – | – | – | ||
UB600 | 600 | 50 | – | – | – | ||
UB700 | 700 | 500 ÷ 900 | 50 | – | – | ||
UB800 | 800 | – | – | – | – | ||
UB900 | 900 | 500 ÷ 1000 | – | – | – | ||
Mương U đáy cong | UCB400 | 400 | 1000 | 400 ÷ 500 | 40 | 180 ÷ 200 | |
UCB500 | 500 | – | – | – | – | ||
UCB600 | 600 | 500 ÷ 600 | 50 | – | 200 ÷ 220 | ||
UCB700 | 700 | 600 ÷ 700 | – | – | 220 ÷ 250 | ||
UCB800 | 800 | 900 ÷ 1000 | 800 ÷ 900 | 250 ÷ 280 | – | ||
UCB900 | 900 | 900 ÷ 1000 | – | – | – | ||
Mương thoát nước thải | Chịu tải thông thường | UB400- Pt | 400 | 1000 ÷ 2000 | 300 ÷ 600 | 40 | 70 |
UB500- Pt | 500 | – | – | – | – | ||
UB600- Pt | 600 | 50 | – | – | – | ||
UB700- Pt | 700 | 500 ÷ 900 | – | – | – | ||
UB800- Pt | 800 | – | – | – | – | ||
UB900- Pt | 900 | 500 ÷ 1000 | – | – | – | ||
Chịu tải cao | UB400- Pc | 400 | 300 ÷ 600 | 80 | 100 | – | |
UB500- Pc | 500 | – | – | – | – | ||
UB600- Pc | 600 | – | – | – | – | ||
UB700- Pc | 700 | 500 ÷ 900 | – | – | – | ||
UB800- Pc | 800 | – | – | – | – | ||
UB900- Pc | 900 | 500 ÷ 1000 | – | – | – |
Lưu ý: Các giá trị không có thông số cụ thể được ký hiệu bằng dấu gạch ngang “-” trong bảng trên.
Chú thích:
- Kích thước có thể khác nhau tuỳ theo yêu cầu của khách hàng.
- Trong trường hợp mương dạng U đáy cong, B được đo tại vị trí miệng mương.
- Các đoạn mương tưới tiêu đi qua đường phải được trang bị nắp đậy và phải đáp ứng tiêu chuẩn chịu tải Pt hoặc Pc tương ứng, tuỳ theo yêu cầu thiết kế.
Những yếu tố cần xem xét khi lựa chọn kích thước mương thoát nước
Khi lựa chọn kích thước mương thoát nước, có một số yếu tố cần xem xét:
- Lưu lượng nước: Đầu tiên, cần xác định lưu lượng nước dự kiến mà mương thoát nước sẽ phải xử lý. Điều này phụ thuộc vào diện tích mặt đất hoặc khu vực mà mương thoát nước phục vụ, cũng như mức độ mưa và lũ lụt thông thường trong khu vực đó. Lưu lượng nước ước tính sẽ giúp xác định kích thước mương cần thiết để đảm bảo khả năng thoát nước hiệu quả.
- Độ dốc: Độ dốc của mương thoát nước cũng là một yếu tố quan trọng. Độ dốc tạo sự lưu thông nước trong mương và giúp nước chảy điều đều. Độ dốc phù hợp sẽ giảm nguy cơ cặn bã tích tụ và tắc nghẽn mương. Cần tính toán và xác định độ dốc tối thiểu và tối đa phù hợp cho mương thoát nước dựa trên tiêu chuẩn và quy định của ngành xây dựng.
- Kích thước vật liệu và thiết kế: Chọn kích thước mương thoát nước phù hợp cũng liên quan đến vật liệu và thiết kế của mương. Vật liệu mương, chẳng hạn như bê tông, composite hay ống PVC, sẽ có ảnh hưởng đến kích thước mương. Thiết kế hình dạng mương, bao gồm chiều rộng, chiều cao và độ sâu, cũng cần được xem xét để đảm bảo khả năng chứa nước và lưu thông tốt.
- Khả năng bảo dưỡng và sửa chữa: Việc lựa chọn kích thước mương cũng cần xem xét khả năng bảo dưỡng và sửa chữa trong tương lai. Mương thoát nước cần có đủ không gian để thực hiện công tác kiểm tra, vệ sinh và sửa chữa khi cần thiết.
- Yêu cầu kỹ thuật: Cuối cùng, yêu cầu kỹ thuật của quy định và tiêu chuẩn trong ngành xây dựng cũng cần được xem xét. Quy định về kích thước, khoảng cách, khả năng chịu tải và các yếu tố khác cần được tuân thủ để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của mương thoát nước.
Kích thước mương thoát nước đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hệ thống thoát nước hoạt động hiệu quả. Việc thiết kế đúng kích thước mương thoát nước không chỉ giúp tránh tình trạng ngập lụt mà còn đảm bảo việc thoát nước một cách nhanh chóng và an toàn. Hi vọng những thông tin chúng tôi cung cấp sẽ giúp ích với các bạn trong việc thiết kết mương thoát nước.
Ngoài ra, nếu bạn quan tâm đến các vấn đề khác liên quan đến hệ thống ống thoát nước, hãy xem qua các bài viết sau của chúng tôi: “cách vệ sinh ống thoát nước máy giặt“, “cách xử lý bồn cầu thoát nước chậm“, và “kích thước hố ga thoát nước“. Những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách giải quyết các vấn đề thường gặp và duy trì hệ thống ống thoát nước trong tình trạng hoạt động tốt.